Lời giới thiệu :

Trong bản thảo tựa đề « T́m hiểu về đức cha Lambert de la Motte. Giai đoạn tại Pháp : 1624-1660 » đă phổ biến cho một ít ḍng Mến Thánh Giá tại Việt Nam vào mùa hè 1999, tôi có viết (trang 44) : « Linh mục Simon Hallé, tu sĩ ḍng Bé Mọn (Minimes) tại Rouen, linh hướng cho đức cha Lambert de la Motte từ quăng năm 1656 trở đi, là một nhân vật liên hệ mật thiết với đức cha Lambert de la Motte mà chúng tôi gặp khó khăn nhiều nhất khi muốn t́m hiểu về ngài ».

Nay, sau những t́m kiếm đôi khi hơi vất vả, tôi hân hạnh gửi cho các chị em Mến Thánh Giá một chút khám phá của tôi về linh mục Simon Hallé như sau.

 

 

Linh Mục Simon Hallé (1602-1672)

 

 

Tiểu sử.

Cha Simon Hallé là người Paris. Ngài xin vào tu ḍng Bé Mọn, ngày 14 tháng Chín năm 1622, lúc vừa đúng 20 tuổi. Tu viện Ni-gê-on nơi ngài gia nhập là một trong những tu viện đầu tiên nhất của ḍng Bé Mọn trên đất Pháp, tại Paris, thành lập từ những năm đầu thế kỷ thứ 16. (Tu viện này c̣n mang tên là tu viện Chaillot hay Passy).

Tại đây, trong đời sống tu tŕ, ngài bắt đầu thực hành đường nhân đức bằng việc hăm ḿnh thể xác, bởi v́ người đương thời vốn coi xác thịt là kẻ thù của mọi nhân đức. Ngài khắc phục con người xác thịt ḿnh bằng chay tịnh : ngoài những ngày phải giữ chay do luật ḍng đă định, ngài c̣n thường xuyên tự ư giữ thêm những ngày chay tịnh khác nữa. Vào những ngày đó, ngài chỉ dùng bánh ḿ và nước lạnh mà thôi.

Ngài yêu mến khổ nhục và việc từ bỏ ḿnh đến độ xem ra như ngài lấy làm vui thú khi bỏ quên được chính con người ḿnh. Ngài ít nói, nhưng khi nói th́ rất nhă nhặn. Bởi đó, ngài thu phục được mọi nhân tâm và mọi người đều cảm thấy ngài là một người thân thương và dễ mến.

Ḷng đạo đức của ngài đặt trọn vào việc cầu nguyện và chiêm niệm những sự thiêng liêng, ngày cũng như đêm, với tâm hồn đầy lửa sốt mến. Do vậy, nơi các giáo hữu và nơi các tu sĩ đồng ḍng, ngài được tiếng là thánh thiện mà mọi người đều lấy ngài làm gương mẫu đức trong sạch.

Ngài có ḷng tŕu mến tôn sùng Đức Trinh Nữ Mẹ Thiên Chúa (Virgina Deipara), Thánh Giuse đấng rất trong sạch và Thánh Phanxicô đệ Paola, đấng thánh sáng lập ḍng Bé Mọn.

Ngài đă là linh mục giải tội cuối đời của cha Pierre Moreau, linh mục ḍng Bé Mọn, chết trong hương thơm thánh thiện đạo đức năm 1626 tại Soissons (Pháp). Cứ theo chứng từ của tác giả cuốn sách « Diarium Patrum Minorum… », cha René Thuillier, th́ xem ra cha Simon Hallé có ḷng tôn kính và yêu mến đặc biệt vị tu sĩ linh mục thánh thiện này. Cha Pierre Moreau (1552-1626), trước khi xin gia nhập ḍng Bé Mọn, là một luật sư giầu có và nổi tiếng tài giỏi. Cha có ḷng say mến Chúa Giêsu Khổ Nạn và thánh phụ Phanxicô đệ Paola. Năm lần liên tiếp, cha được chọn làm bề trên tu viện của ḍng tại phành phố Soissons, và được chính đức vua Louis XIII cùng linh mục giải tội của đức vua là cha Arnoult ḍng Tên đích thân đến tu viện thăm viếng. Cha Simon Hallé có nhiều đêm đă thức trắng cầu nguyện bên nấm mộ của ngài.

Tinh thần hăm ḿnh hy sinh của cha Simon Hallé thể hiện ra bên ngoài qua y phục khiêm tốn và nơi các đồ dùng nghèo nàn của ngài. Không bao giờ ngài tỏ ra ngần ngại trước những công việc hèn hạ, khổ nhục. Không bao giờ ngài từ chối một phận vụ nào mà không thi hành với trọn tâm t́nh bên trong. Ngài không hề mỏi mệt khi t́m nâng đỡ những ai hoạn nạn, giúp đỡ ai bệnh tật, chỉ đường cho kẻ sai lạc, d́u dắt những ai thống hối trở lại và hoàn thiện những kẻ công chính.

Ngài qua đời tại kinh đô Paris ngày 10 tháng Hai năm 1672 (Contigit 4 Idus Februarii anni 1672) sau một cơn bệnh sốt ác nghiệt liên tục. Trước mặt người đời, ngài đă đạt tới chiến thắng sau cùng qua một cuộc đời rất mực thánh thiện.

Sử gia của ḍng Bé mọn và cũng là người đồng thời với cha Simon Hallé, linh mục René Thuillier, đă để lại chứng từ trong tác phẩm nổi tiếng của ngài với câu : « Cha Simon Hallé là người xứng đáng được trân trọng tưởng nhớ và là người chói ngời nhân đức. Ngài đă lên trời như một cột khói trộn lẫn mộc dược với hương thơm, tựa như những nhân đức hy sinh đền tội và hăm ḿnh nơi ngài vậy ».

 

 

Linh hướng của đức cha Lambert.

Với ai biết rằng cha Simon Hallé đă là linh hướng của Đức cha Lambert de la Motte từ những năm 1655 tại thành phố Rouen, sẽ hiểu được câu người xưa để lại : « Cha nào con nấy ! »

Hiện nay, chúng ta c̣n có thể đọc được 3 lá thư của Đức cha Lambert gửi cho cha linh hướng Simon Hallé của ngài : lá đầu tiên trên đường sang Viễn Đông và hai lá sau lúc Đức cha ở Xiêm La.

Lá thư đầu tiên trên đường sang Viễn Đông, viết ngày 15/3/1661 tại Babylone, đă được đăng trên báo « Echos de la Rue du Bac, 3/1991 », rồi được dịch sang Việt ngữ và ấn hành trong « Tiểu Sử - Bút Tích Đức cha P-M. Lambert de la Motte » (Tp.HCM 1998).

Lá thư viết ngày 28/10/1663 và lá thư viết năm 1664, tại Xiêm La, nằm trong Kho Thư Văn của Hội Thừa Sai Paris (bản sao) : tập 121, trang 554-555 và trang 592-593. (Hai lá thư này, bằng nguyên bản Pháp ngữ thế kỷ 17, chúng tôi cũng đă phổ biến cho Nhóm Nghiên Cứu Linh Đạo của các ḍng Mến Thánh Giá tại thành phố Hồ Chí Minh vào tháng Bảy 1999).

 

 

Việc t́m hiểu.

T́m hiểu về linh mục Simon Hallé, chúng ta gặp ít nhiều khó khăn v́ chính ngài đă không xuất bản sách vở nào và v́ ḍng Bé Mọn giờ không c̣n hiện diện phong phú như xưa nữa.

Suốt gần 400 trang của tác phẩm nổi tiếng nghiên cứu về ḍng Bé Mọn thế kỷ 17 tại Pháp (« The Order of Minims in Seveteenth-Century France », The Hague 1967) (« Ḍng các tu sĩ Bé Mọn vào thế kỷ 17 tại Pháp » ), tác giả P.J.S. Whitmore đă không hề nhắc đến cha Simon Hallé một lần nào.

Các tác giả khác đă có bài viết về đức cha Lambert de la Motte như  Henri de Frondeville, Jean Guennou, Bernard Jacqueline, v.v... th́ không hề cho chúng ta biết cha Simon Hallé là ai, chỉ đề cập sơ qua về đường tu đức của ḍng Bé Mọn mà thôi. Phải chăng đó là một thiếu sót đáng tiếc nơi những ai bàn về tinh thần tu đức nơi đức cha Lambert de la Motte ?

Chứng từ đầu tiên về ngài, phải kể đến linh mục ḍng Bé Mọn là tác giả René Thuillier với tác phẩm tiếng la-tinh : « Diarium patrum, fratrum et sororum Ordinis Minimorum Provinciae Franciae, sive Parisiensis, qui religiosè obierunt ab anno 1506 ad annum 1700 » (« Nhật kư các cha, các thầy và các nữ tu Ḍng Bé Mọn tỉnh ḍng Pháp hay Paris, đă qua đời một cách lành thánh từ năm 1506 đến năm 1700 ») (2 tập) xuất bản năm 1709 tại Paris. (Hiện nay Thư Viện Quốc Gia của Pháp (Tolbiac) c̣n giữ được một bản, mă số : 4-LD25-10. May thay, tác phẩm này đă được in lại năm 1995 tại Thụy Sĩ). Tuy nhiên, chúng ta cũng chỉ có được quăng 30 ḍng về cha Simon Hallé trong tác phẩm gồm trên 600 trang này.

Sau cùng, trong kho lưu trữ sử liệu của tỉnh Seine-Maritime ở Pháp, chúng ta t́m lại được chút dấu vết của ngài qua ghi chú : « Cha Simon Hallé từ trần năm 1672 » (Registre 39H6 : « Necrologium Provinciae Franciae Sacri Ordinis Minimorum Anno 1702… »).

 

 

Ḍng Mến Thánh Giá.

Chúng ta không hy vọng ǵ hơn là sẽ có tác giả nói về cha Simon Hallé một cách thỏa măn hơn sự hiểu biết của chúng ta ngày hôm nay. Điều này thực quan hệ và ích lợi cho những ai muốn t́m hiểu về đấng sáng lập ḍng Mến Thánh Giá, v́ theo thiển ư chúng tôi, đức cha Lambert de la Motte đă chịu rất nhiều ảnh hưởng tinh thần từ cha linh hướng Simon Hallé của ngài. Anh hưởng này cũng tương đương như ảnh hưởng của trường phái linh đạo Normandie với ông Jean de Bernières và trường phái linh đạo Pháp quốc thế kỷ 17 trên đức cha vậy.

Có lẽ chúng ta phải đồng ư với tác giả Bernard Jacqueline (là giám mục, nguyên khâm sứ Ṭa Thánh tại Maroc) trong bài « L’esprit missionnaire chez Mgr Lambert de la Motte » (Omnis Terra, 11/1964) (« Tinh thần truyền giáo nơi đức cha Lambert de la Motte »). Với tác giả này, đức cha đă theo tinh thần ḍng Bé Mọn khi thành lập ḍng nữ Mến Thánh Giá tại Việt Nam.

Điều khó mà phủ nhận được là đức cha rất mến chuộng tinh thần tu đức nơi ḍng Bé Mọn. Chẳng những ngài đă gia nhập ḍng này dưới h́nh thức Ḍng Ba, và thiết tha muốn giữ luật ḍng này trọn đời. Hơn nữa, khi đă đến nơi được Toà Thánh sai đi là xứ Xiêm La, trong nỗi khao khát và lo lắng việc truyền giáo, vào năm 1663, đức cha đă xin ḍng Bé Mọn gửi những tu sĩ của ḍng này sang với ngài. Tại sao ngài đă không xin tu sĩ những ḍng khác như ḍng của thánh Jean Eudes mà ngài đă rất gần gũi, hoặc ḍng Vinh Sơn mà ngài không xa lạ ǵ, hoặc các cha Xuân Bích của linh mục Jean-Jacques Olier mà ngài đă quen biết khi c̣n ở Paris ? Việc ngài xin các tu sĩ ḍng Bé Mọn cộng tác với ngài trong việc truyền giáo tại Đông Nam Á xác nhận ḷng mộ mến và tin tưởng của ngài đối với tinh thần và giá trị của ḍng này (xem : « F.Giry : La règle du Tiers Ordre des Minimes, Paris 1697 »). Vào năm 1663, sau khi đă sai cha Jacques de Bourges trở về Au Châu, ngài viết cho cha linh hướng Simon Hallé, ngày 28/10, rằng : « Con nhận định t́nh trạng là chúng con phải bỏ ra 4 năm trời nếu như một vài tu sĩ trong ḍng của cha có ḷng muốn theo cha ấy (Jacques de Bourges) khi ngài trở lại đây mà tiêu hao cuộc đời cùng chúng con ; họ (cần) có ơn Chúa ban về việc (truyền giáo) này và được sự chấp thuận của các bề trên của họ và cũng là bề trên của con với tư cách con là tu sĩ đồng Ḍng Ba của thánh Phanxicô đệ Paola vinh hiển. Họ sẽ được tiếp đón rất ân cần. Người ta sẽ lo cho họ mọi thứ cần thiết về việc đi lại cũng như sinh sống , và con có thể bảo đảm với cha rằng chúng con sẽ tŕu mến họ như những anh em đích thực của chúng con vậy ».

 

Để kết thúc bài viết này, chúng tôi xin trích và dịch một câu trong thư của đức cha Lambert de la Motte gửi cha Simon Hallé như sau : « Ngày 28 tháng Mười năm 1663, Lạy cha rất kính mến, Chớ ǵ Đức Giêsu Kitô chịu đóng đanh Chúa chúng ta là đối tượng duy nhất cho tâm hồn chúng ta ! Dù nay con đă thật xa cách cha, con vẫn ở dưới sự hướng dẫn của cha, bởi v́ con hiện cố gắng theo những mệnh lệnh mà cha đă ghi sẵn cho con, liên quan tới cách thức con phải phó thác ḿnh cho Thiên Chúa nhân lành, và liên quan tới những nâng đỡ từ những khó khăn này, cùng tinh thần đơn sơ mà con phải giữ lấy mà tiến bước với ḷng bác ái thiêng liêng ».

 

Chớ ǵ từ trong ḷng sâu của ḿnh, mỗi nữ tu Mến Thánh Giá đều biết đón nhận và vâng phục đức cha Lambert de la Motte là vị linh hướng tinh thần đích thực và duy nhất của đời ḿnh !

 

Mùa Vọng 1999, Toulouse - France

P.J.D.