Vài trích dịch từ tác phẩm « Le Chrétien Intérieur » của ông Jean de Bernières.

(« Người Kitô Hữu Nội Tâm », bản phát hành lần thứ 14 vào năm 1674 tại Paris)

Nên lưu ý :

Những lời chỉ dạy về đời sống thiêng liêng nơi ông Jean de Bernières (+1659) mang một số từ ngữ thuộc loại văn chương « thần bí ». Ai đã quen biết ít nhiều với ngôn ngữ « thần học tiêu cực » (théologie négative) của Tây phương, hay ngôn ngữ Đạo Đức Kinh của Lão Tử bên Đông phương, sẽ không lấy làm lạ khi đọc « Người Kitô Hữu Nội Tâm » của ông Jean de Bernières. Những từ như « linh hồn, ánh sáng tối tăm, tiêu cực, hỗn độn, thụ động », v.v., thường được sử dụng để chỉ những thực tại siêu hình hoặc thiêng liêng mà ngôn ngữ loài người hay gặp khó khăn khi diễn tả.

*

Kinh Cầu Chúa Giêsu

(quyển I, chương XIII)

« Tôi lấy lòng sốt mến thật đặc biệt để làm ra một Kinh Cầu Chúa Giêsu qua các tình cảnh hèn hạ của Ngài. Những khi ngần ngại trong việc thực hành sự bỏ mình, tôi tìm được nâng đỡ khích lệ mà xướng đọc Kinh Cầu này.

« Lạy Chúa Giêsu khó nghèo và hèn hạ,

- Xin thương xót con !

« Lạy Chúa Giêsu không được biết đến và bị nghi kỵ,

- Xin thương xót con !

« Lạy Chúa Giêsu bị thù ghét, bị vu cáo và bị hành hạ,

- Xin thương xót con !

« Lạy Chúa Giêsu bị con người bỏ rơi và bị ma quỷ cám dỗ,

- Xin thương xót con !

« Lạy Chúa Giêsu bị phản bội và bị bán đi với giá hèn hạ,

- Xin thương xót con !

« Lạy Chúa Giêsu bị sỉ nhục, bị cáo tội và bị kết án bất công,

- Xin thương xót con !

« Lạy Chúa Giêsu bị mặc một chiếc áo ô nhục và hổ thẹn,

- Xin thương xót con !

« Lạy Chúa Giêsu bị vả má và bị cười nhạo,

- Xin thương xót con !

« Lạy Chúa Giêsu bị đeo giây vào cổ mà chịu kéo đi,

- Xin thương xót con !

« Lạy Chúa Giêsu bị tiếng là điên dại và quỷ ám,

- Xin thương xót con !

« Lạy Chúa Giêsu bị đánh đòn đến chẩy máu ra,

- Xin thương xót con !

« Lạy Chúa Giêsu bị đặt ra sau ông Barrabas,

- Xin thương xót con !

« Lạy Chúa Giêsu bị lột ra trần truồng nhục nhã,

- Xin thương xót con !

« Lạy Chúa Giêsu bị đội vòng gai và bị chào chê nhạo báng,

- Xin thương xót con !

« Lạy Chúa Giêsu bị vác thánh giá vì các tội chúng con và bị những lời nguyền rủa của dân chúng,

- Xin thương xót con !

« Lạy Chúa Giêsu bị sầu buồn đến nỗi chết,

- Xin thương xót con !

« Lạy Chúa Giêsu bị dồn dập những lời chửi rủa, những nỗi đau đớn và những sự nhục nhã,

- Xin thương xót con !

« Lạy Chúa Giêsu bị khích báng, bị khạc nhổ lên, bị đánh đập, bị lăng nhục, bị đánh đòn,

- Xin thương xót con !

« Lạy Chúa Giêsu bị treo trên cây gỗ hèn hạ, làm bạn cùng phường kẻ trộm cướp,

- Xin thương xót con !

« Lạy Chúa Giêsu bị hủy diệt mình và bị mất danh dự trước mặt mọi người,

- Xin thương xót con !

« Ôi lạy Chúa Giêsu nhân ái, vì yêu thương con, Chúa đã chịu muôn muôn vàn sự ô trọc và sỉ nhục mà lòng con không sao hiểu thấu. Xin Chúa hãy in mạnh mẽ vào trái tim con lòng kính và lòng mến những sự ô trọc và sỉ nhục ấy. Và hãy khiến con tha thiết muốn đem ra thực hành những sự trên. »

*

Sự trọn lành

(quyển I, chương 1)

« Chúng ta hãy đi tới sự trọn lành, không phải vì đây là một bậc cao cả và siêu vời, nhưng vì Thiên Chúa muốn chúng ta đi tới đấy. Đừng bao giờ chúng ta lo tập nhân đức vì nguyên do là sự cao trọng và để trở thành những bậc đại thánh ; nhưng chỉ vì để làm điều Thiên Chúa muốn nơi chúng ta và như thế mà làm vui lòng Ngài.

Hạnh phúc của chúng ta hệ tại ở sự chúng ta luôn luôn lệ thuộc vào những ý muốn của Thiên Chúa và hoàn toàn tuân phục theo. Tôi phải vui lòng về tình cảnh của tôi cho dù tình cảnh tôi ra sao đi chăng nữa, nếu đó là tình cảnh mà Thiên Chúa đòi hỏi nơi tôi. Thật là một lạm dụng quá trớn khi mang lấy vào cho mình những tâm tư tình cảm của các vị đại thánh ngày xưa. Thiên Chúa định cho những kẻ này những hoạt động vĩ đại và cho những kẻ khác những hoạt động nhỏ bé hơn : trong tất cả mọi sự, phải để cho Thiên Chúa hành động trên chúng ta và chúng ta phải bằng lòng đón nhận những bất toàn mà Ngài ban cho chúng ta, không suy tính xem những sinh hoạt ấy là vĩ đại hay nhỏ bé. Thật là đã quá đủ rồi khi chúng đến từ Thiên Chúa. Đó là con đường mà Thiên Chúa muốn bạn hãy dõi theo. »

*

Bài giảng dạy soi sáng những khó khăn liên quan tới việc nguyện ngắm

(toàn chương cuối cùng của « Người Kitô Hữu Nội Tâm », tức quyển VIII, chương 8. Paris, nxb Edme Martin, 1674)

Hỏi : Việc nguyện ngắm trong lòng cho nên hệ tại một cách chính xác trong sự gì ? Tôi gặp thấy nhiều thứ nguyện ngắm trong sách vở và các thánh đã thực hành việc nguyện ngắm rất khác nhau mà tất cả đều hoàn hảo cùng lôi cuốn tôi nhiều lắm. Vậy tôi phải quyết định cho tôi thứ nào trong những thứ nguyện ngắm đó ?

Thưa : Vì đường nguyện ngắm của những tâm hồn nhiều hơn cát biển, mỗi người phải giữ cho mình theo đường lối của mình ; đi ra ngoài con đường của mình, chỉ là mất thời giờ và vui chơi : từ chỗ đó, trong sách vở ít gặp được những sự riêng nào hợp cho mỗi tâm hồn. Và cho dù có những chân lý rất vững vàng và rất sâu nhiệm về nguyện ngắm trong những sách của thánh Têrêsa [thành Avila], của chân phước Gioan Thánh Giá và các vị khác, các đấng ấy chỉ viết ra lòng hâm mộ nguyện ngắm của các đấng chứ không phải của kẻ khác, nếu không chỉ là thoáng qua bởi thông sáng đã đầy mà tràn ra. Đọc những sách ấy là điều tốt, không phải để đi theo trọn vẹn và khép mình vào tất cả mọi điểm trong cách thức nguyện ngắm của các đấng. Nhưng ta luôn luôn tìm gặp được trong những sách ấy các điều thật hữu ích. Và nữa, đọc những sách ấy là một trong những giải trí thiêng liêng êm đềm nhất.

Hỏi : Từ đâu mà ra những cách thức nguyện ngắm khác nhau ấy ? Bởi chưng, vì thấy hình như chỉ duy nơi Thiên Chúa có một chân lý cao sang và rất đỗi thuần nhất để ta hiểu biết, một thiện hảo sang trọng để ta ước muốn và tình yêu nơi mọi tâm hồn cùng chung giống loại ; do đó, người ta cần phải thấy được một sự đồng nhất thật lớn giữa những ai cùng nhận biết và yêu mến Thiên Chúa.

Thưa : Cái tạo ra những khác nhau nơi việc nguyện ngắm, thứ nhất, là do những cách thức khác nhau dùng để nhận biết Thiên Chúa :

- kẻ này đối với Ngài bằng suy niệm giản dị và với suy luận con người ;

- kẻ khác đón nhận từ Thiên Chúa một ánh sáng rất đơn thuần lên trên cái suy luận con người, qua đó chính Thiên Chúa giải bày ra cho tâm hồn tựa như mặt trời qua ánh nắng ;

- kẻ khác nữa thì chiêm ngưỡng Thiên Chúa bằng những cái nhìn thuần khiết không thị giác và bằng ánh sáng tối tăm của đức tin.

Tất cả những cách thế này để đối với Thiên Chúa không những chỉ là các nguyện ngắm khác nhau mà đó còn là nguồn gốc một sự rất khác biệt nhau gặp thấy nơi mỗi cách thế. Thí dụ, trong nguyện ngắm bằng đức tin là cách thức xem ra giản dị nhất, có nhiều mức độ khác nhau đem lại cho linh hồn nhiều cái nhìn khác nhau về Thiên Chúa và về những sự thuộc về Ngài.

Khi linh hồn ở trong sự suy tưởng đã thật tẩy gột khỏi mọi hình ảnh và những thứ tương tự, linh hồn khám phá ra những cái nhìn sâu nhiệm về Thiên Chúa như thấy Ngài trong thực thể, bằng một cách thức tiêu cực, tổng thể, hỗn độn và rất đặc biệt để gây nên đặng một lòng kính chuộng Thiên Chúa lớn lao và một tình mến nồng cháy.

Tất cả những sách vở, những lời giáo huấn cùng những bài giảng dạy không thỏa mãn được một tâm hồn đã quen với thứ hiểu biết trên. Tâm hồn ấy không thể chịu được những cách thức (nơi sách vở, giáo huấn, giảng dạy) để nói và để nhận biết Thiên Chúa, vì chúng quá bất toàn. Đức tin thuần khiết mới đem lại mãn nguyện cho tâm hồn ấy trong khi chờ đợi ánh sáng vinh quang, bởi vì đức tin cho tâm hồn ấy khám phá ra đối tượng vô biên của mình dẫu còn là một cách mù mịt tối tăm. Đức tin càng thanh khiết và đơn thuần bao nhiêu thì những cái nhìn này càng hoàn hảo bấy nhiêu.

Hỏi : Mọi người có thể thực hiện nguyện ngắm cao siêu như vậy chăng ? Và nếu ai đó ao ước nguyện ngắm được như thế, họ có thể theo con đường nào ?

Thưa : Ơn nguyện ngắm không phải là cho mọi người. Có những bậc đại thánh đã không có ơn này, cũng như biết bao nhiêu những đầy tớ tốt lành của Thiên Chúa hiến thân trong những việc thuộc đời hoạt động đã ít thực hành việc nguyện ngắm. Và bình thường các ngài chỉ làm sự suy niệm là điều tốt và hoàn hảo cho những tâm hồn mà Thiên Chúa không gọi lên bậc cao hơn. Những ai Thiên Chúa sủng ái mà ban ơn nguyện ngắm thì có được một kho tàng không thể đánh giá nổi. Với ơn duy nhất đó là cội nguồn cho hằng hà sa số những ơn khác, họ là những kẻ giầu có sung túc cho dù họ là những kẻ nghèo khổ nhất trần gian này. Nhưng vì đó là một ơn huệ của Thiên Chúa ban, nên thật là điên rồ và dại dột khi nghĩ tự đặt mình lên được những trạng thái sâu nhiệm của sự chiêm niệm, nếu chính Thiên Chúa không nâng mình lên.

Tất cả những gì mà ta có thể làm là hãy chuẩn bị mình bằng một lòng thật trung tín đối với mọi hoạt động của ơn huệ Chúa ban bằng một cái chết triền miên cho những khuynh hướng trần tục nơi mình, bằng thực hành việc hãm mình chu đáo. Và rồi chính Thiên Chúa sẽ thực hiện việc còn lại. Nếu Thiên Chúa chẳng xây nhà, sẽ là vô ích luống công cho những ai ra sức riêng mình mà xây dựng.

Hỏi : Một tâm hồn đã sống trong nguyện ngắm cao siêu và từ lâu đã thực hành như thế mà tìm gặp Thiên Chúa cùng nhờ đó mà hưởng được niềm vui thỏa, tâm hồn ấy có thể đánh mất trạng thái này một cách dễ dàng chăng ?

Thưa : Nếu tâm hồn ấy buông mình theo những khuynh hướng của giác quan mình, hoặc ngã phạm vào những bất toàn thô thiển, trở nên bất trung đối với Thiên Chúa, tâm hồn ấy có thể để mất ơn nguyện ngắm cao siêu. Nhưng hãy tin rằng tâm hồn ấy sẽ trở lại, bởi vì tâm hồn ấy không thể nào chịu đựng được lâu ngày sự mất mát một hạnh phúc rất đỗi lớn lao như vậy mà không ra sức hạ mình cùng lo việc đền bù mà tìm lại ơn đã để mất. Càng trong sự bấn cùng của thụ tạo, người ta càng tiến tới ; không có chi khác hơn. Chính là sự trung thành và sự thực hành sẽ khiến chúng ta làm chủ được chúng ta. Do đó, thật là một điều quan trọng tuyệt vời phải từ bỏ những công việc trần đời. Tuy nhiên những công việc mà Thiên Chúa đòi hỏi nơi chúng ta thì sẽ không ngăn cản chúng ta đạt tới mức độ nguyện ngắm mà Thiên Chúa đã chuẩn bị cho chúng ta từ thuở đời đời.

Hỏi : Tất cả những sự nguyện ngắm cao siêu nhất và hoàn hảo nhất đều nằm trong tăm tối và trong chay tịnh hy sinh cùng thường nằm ở nơi những thánh giá nội tâm. Nhưng, có chăng một tình trạng hoan lạc và sáng láng mà ta có thể đến được để linh hồn chiếm đạt Thiên Chúa một cách rõ ràng và bình thản, chẳng hề chịu đau khổ nào ?

Thưa : Không, trạng thái hoan lạc thường hằng chỉ dành cho đời sau. Đôi lần ta nhận được ánh sáng và hoan lạc ở đời này, nhưng chỉ thoáng qua và cách gián đoạn. Thời gian ở đời này là để tìm đạt tới chứ không để sở hữu. Linh hồn luôn luôn có thể đi tìm đạt được những ơn huệ mới và thực hiện được những tiến bộ mới ở việc nguyện ngắm, tương xứng với sự linh hồn thêm được nhân đức và thêm được thanh sạch bằng sự trung thành trong các cảnh huống.

Thường thường, Thiên Chúa khiến các linh hồn đi qua tối tăm, cám dỗ, bị bỏ rơi, đau khổ bên trong và bên ngoài, để đem đến cho họ nhiều nhân đức và một đáy sâu trong sạch. Đó là sự sẽ đưa họ sang một tình trạng nguyện ngắm mới. Và rồi Thiên Chúa lại bắt đầu lại mà luyện tập họ qua một cách thức mới khác hầu lại đem họ lên một tình trạng nguyện ngắm khác. Và cuộc đời họ sẽ diễn ra theo như vậy. Bởi thế, chớ còn ngạc nhiên nữa, nếu thấy cuộc đời của những người công chính rất đỗi truân chuyên.

Hỏi : Hằng ngày phải dùng bao nhiêu thời gian cho việc nguyện ngắm, khi mình có dự định thực hành cho được ích lợi và được nên hoàn thiện ?

Thưa : Không sử dụng nguyện ngắm thật nhiều và chu đáo, ta chẳng thể tiến bộ nhiều trong việc thực hành đạo nghĩa. Chưa thể coi là đủ khi làm những việc lành phúc đức, còn phải nguyện ngắm nhiều giờ mỗi ngày. Bạn càng nguyện ngắm bao nhiêu thì bạn càng tiến bộ bấy nhiêu trên nẻo đường của Thiên Chúa, và không còn chi khác hơn nữa. Bạn chỉ phải lưu ý một điều khi dành ra nhiều thời giờ cho việc thực hành này, đó là nếu Thiên Chúa kêu gọi bạn thực thi nguyện ngắm mà không phải đời sống hoạt động. Bạn không được lo lắng về những phận vụ khác của bạn. Linh hồn ở trong trạng thái nguyện ngắm liên lỷ là tất cả những gì phải có cho linh hồn trong mọi cảnh huống, mà chẳng phải tìm cho mình bằng những chức năng riêng nữa.

Khi phải xưng tội, linh hồn là cả một sự xóa bỏ mình đi trước Thiên Chúa, là cả một tình yêu đau đớn cùng ăn năn. Khi phải chịu lễ, linh hồn sẽ trọn vẹn khiêm cung, trọn lòng ao ước, trọn tình nồng cháy.

Khi phải sửa sai, linh hồn là cả một niềm dịu dàng và bác ái.

Khi phải giúp đỡ tha nhân, linh hồn là nguyên vẹn nhiệt thành và ân cần.

Khi phải hành động vì Thiên Chúa, là với một ý hướng hoàn toàn không vướng bận lợi ích riêng tư.

Và tất cả những sự trên nơi một linh hồn đã nên rất giản dị trong nguyện ngắm không thực hiện ra bằng hành động biệt lập rõ ràng. Nhưng qua hiện trạng của linh hồn và theo một cách thức tuyệt hảo, Thiên Chúa hành động, không phải là bởi trung gian hay do sự nhận định mà ra là những phương thế giúp tìm gặp Thiên Chúa.

Một tâm hồn đã gặp Thiên Chúa thì an nghỉ trong Ngài, thì chìm sâu trong Ngài, và không còn có thể làm một sự chi khác hơn là yêu mến Ngài, là thờ phượng Ngài trong tinh thần và trong chân lý.

<<< >>>